Adli Tatil ve Sürelere Etkisi

Adli tatil, yargılamanın ve bazı ilgili işlerin ertelendiği süre olan 20 Temmuz – 31 Ağustos tarihleri arasını ifade etmektedir. Adli tatilde işleyecek süreler, görülmeye devam edilecek dava ve işler hukuk, ceza ve idari süreçler için tek tek düzenlenmiştir.

A- Adli Tatil Süresi ve Başlangıcı

Adli tatil, her yıl 20 Temmuz'da başlar, 31 Ağustos'ta sona erer. Yeni adli yıl 1 Eylül'de başlar (HMK md 102). Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır (HMK md 104).

Ancak bazı dava ve işler adli tatilde de görülmeye devam eder.

Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler (HMK md 103)

Adli tatilde, ancak aşağıdaki dava ve işler görülür:

İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi.

Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler.

Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları.

Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.

Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri.

İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar.

Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler.

Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.

Çekişmesiz yargı işleri.

Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler.

Tarafların anlaşması hâlinde veya dava bir tarafın yokluğunda görülmekte ise hazır olan tarafın talebi üzerine, yukarıdaki iş ve davalara bakılması, adli tatilden sonraya bırakılabilir.

Adli tatilde, yukarıda belirtilenler dışında kalan dava ve işlerle ilgili olarak verilen dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile bunlara karşı verilen cevap dilekçelerinin ve dosyası işlemden kaldırılan davaları yenileme dilekçelerinin alınması, ilam verilmesi, her türlü tebligat, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a gönderilmesi işlemleri de yapılır. Bu madde hükümleri, bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay incelemelerinde de uygulanır.

B- Ceza İşlerinde Adli Tatil

Ceza işlerini gören makam ve mahkemelerde de adli tatile rastlayan süreler işlemez. Bu süreler tatilin bittiği günden itibaren 3 gün uzatılmış sayılır (CMK md 331). Soruşturma ile tutuklu işlere ilişkin kovuşturmaların ve ivedi sayılacak diğer hususların tatil süresi içinde nasıl yerine getirileceği, Hâkimler ve Savcılar Kurulunca belirlenir. Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnız tutuklu hükümlere ilişkin işlerin incelemelerini yapar.

C- İdari Yargıda Adli Tatil

Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri de adli tatilde çalışmaya ara verirler. Ancak, yargı çevresine dâhil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan ve sadece bir idare veya bir vergi mahkemesi bulunan yerlerdeki idari yargı mercileri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar. Bu mahkemeler, adli tatil kapsamındaki sınırlamaya tabi olmaksızın görevlerine devam ederler. Nöbetçi mahkeme çalışmaya ara verme süresi içinde; yürütmenin durdurulmasına ve delillerin tespitine ait işler ile kanunen belli süre içinde karara bağlanması gereken işleri yürütür (İYUK md 62). İYUK’ta yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına, diğer bir deyişle adli tatile rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren 7 gün uzamış sayılır (İYUK md 8/3).

D- Anayasa Mahkemesi ve Adli Tatil

Anayasa Mahkemesi için adli tatil yoktur, çalışmaya ara verilmez ve süreler işlemeye devam eder. Hak kaybına uğramamak adına bu hususa dikkat edilmelidir. Anayasa Mahkemesi’ne başvuru için ayrıca başvuruya konu edilecek kararın tebliği değil, kararın öğrenilme tarihinin başvuru süresini başlattığı da unutulmamalıdır.

Altınçağ Hukuk Bürosu

Avukat Sümeyra Esener

https://maps.app.goo.gl/MYD8VRfk7EsyFaXT9

https://www.altincaghukuk.com/index.html