Dolandırıcılık Suçunun Unsurları ve Niteliği
Dolandırıcılık suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 157. maddesinde tanımlanmıştır. Bu suç, hileli davranışlarla bir kişiyi aldatarak onun veya başkasının zararına, kişinin kendisine veya başkasına yarar sağlaması şeklinde gerçekleşir. Dolandırıcılık suçunun unsurları, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatma, iradesini esaslı şekilde hataya düşürme ve zarara uğratma olarak belirlenmiştir. Bu suç, kişilerin malvarlığına karşı işlenen bir suç olup, korunan hukuki yarar genellikle kişinin mülkiyet hakkıdır.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 14.02.2017 tarihli kararına göre, dolandırıcılık suçu, aldatma temeline dayanan bir suçtur. Dolandırıcılık suçunda temel fiil, hileli davranışlarla bir kişiyi aldatarak zarar verme ve kendisine veya başkasına yarar sağlama amacını taşır.
Dolandırıcılık suçunun nitelikli halleri, TCK m.158'de belirtilmiştir. Nitelikli hallerde, suçun temel şekli uzlaştırmaya tabi iken, nitelikli haller uzlaştırmaya tabi tutulmamıştır.
Dolandırıcılık Suçunun Unsurlarından Hile
Hile, bir kimseyi aldatmak veya yanıltmak için yapılan oyun ve nitelikli yalan olarak tanımlanır. Dolandırıcılık suçunda hileli davranış, mağdurun aldatılmasına ve zarara uğratılmasına yol açacak nitelikte olmalıdır. Basit yalanlar hile kapsamına girmeyebilir, çünkü hileli davranışlar her olayda ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Dolandırıcılık Suçunun İcrai Hareketlerle İşlenmesi
Dolandırıcılık suçu, hileli hareketlerle mağdurun kandırılması ve zarara uğratılması fiilini içerir. Failin aldatma kastı, suçun işlenmeden önce var olmalıdır. Suçun, malvarlığına karşı işlenen suçlar arasında bulunması ve bir tahsilat aracı olarak kullanılması dikkate değerdir.
Bildirmeyerek Dolandırıcılık Suçu
Dolandırıcılık suçu işlenirken, belirli durumlarda bildirim yükümlülüğü bulunabilir. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen failin hileli davranış içinde olduğu ileri sürülebilir.
Dolandırıcılık Suçunun Birden Fazla İşlenmesi
Birden fazla dolandırıcılık suçu işlendiğinde, ceza sorumluluğunun azalması mümkündür. Ancak her suçtan mağdur sayısınca dolandırıcılık suçunun cezasının tatbiki söz konusudur.
Dolandırıcılık Suçunda Etkin Pişmanlık
TCK m.168'de düzenlenen etkin pişmanlık, dolandırıcılık suçunda önemli bir unsurdur. Suç işleyen fail, zararı gidererek veya mağdurun rızası doğrultusunda kısmen zararı gidererek ceza indirimi talep edebilir.
Dolandırıcılık suçuyla ilgili olarak, hileli davranışların önemi, suçun icrai hareketlerle işlenmesi, etkin pişmanlık hakkı gibi konular önemlidir ve hukuki süreçte dikkate alınmalıdır.
Avukat Sümeyra Esener
Bolu Avukat
https://maps.app.goo.gl/MYD8VRfk7EsyFaXT9
https://www.altincaghukuk.com/index.html