Güveni Kötüye Kullanma Suçu
Güveni kötüye kullanma suçu, Türk Ceza Kanunu'nun 155. maddesinde düzenlenmiş olup, malvarlığına yönelik suçlar arasında yer almaktadır. Bu suçun basit ve nitelikli olmak üzere iki şekli bulunmaktadır. Uygulamada, basit hali şikayete bağlı iken, nitelikli hali mağdurun şikayeti aranmaksızın soruşturulabilir ve kovuşturmaya konu edilebilir. Güveni kötüye kullanma suçu, eski adıyla emniyeti suiistimal, yeni adıyla ise güveni kötüye kullanma olarak da bilinmektedir.
Basit haliyle ilgili TCK m.155/1'de, malın zilyetliğinin devri amacı dışında tasarrufta bulunan kişinin cezalandırılması öngörülmektedir. Nitelikli hali ise TCK m.155/2'de düzenlenmiş olup, bu haliyle suç daha ağır cezalarla karşılanmaktadır.
Güveni kötüye kullanma suçu, hem zilyetlik hem de mülkiyet hakkını korumaktadır. Suçun oluşabilmesi için, malın sahibi veya zilyedi tarafından başka bir kişiye teslim edilmesi ve bu kişinin malı sahibinin veya önceki zilyedinin iradesi dışında bir tasarrufta bulunması gerekmektedir.
Zilyetlik, mal üzerinde mülkiyet sahibi gibi tasarrufta bulunma şeklinde tanımlanırken, güveni kötüye kullanma suçu bakımından zilyetin tam olarak sahip olması ve mal üzerinde hakimiyet sağlaması gerekmektedir.
Suçun maddi unsurları, başkasına ait olan ve zilyetliği kendisine devredilmiş olan malı içermektedir. Suçun faili, zilyetliği devredilen kişidir ve zilyetliğin zımnen faile iradesi doğrultusunda ve devir amacıyla verilmesi gerekmektedir.
Güveni kötüye kullanma suçunun dolandırıcılık suçundan ayırt edilmesi gerekmektedir. Dolandırıcılık suçunda iradenin sakatlanmış olması ve bu sakatlanmadan kaynaklı zilyetlik devri veya tasarruf gerçekleşmiş olmalıdır. Güveni kötüye kullanma suçunda ise böyle bir irade sakatlanması aranmaz.
Sonuç olarak, güveni kötüye kullanma suçu, malın zilyetliğinin kötüye kullanılmasıyla ilgili bir suçtur. Dolandırıcılık suçundan farklı olarak, irade sakatlanması aranmaz ve suçun temel hali basitçe zilyetliğin devri amacı dışında bir tasarrufta bulunulmasıyla oluşur. Bu suç, malvarlığına karşı işlenen ciddi bir suç olup, ceza hukukunda önemli bir yer tutar.
Avukat Sümeyra Esener
Bolu Avukat
https://maps.app.goo.gl/MYD8VRfk7EsyFaXT9
https://www.altincaghukuk.com/index.html